Veelzijdig Maleisië - BORNEO (Sarawak)

4-1

Heel vroeg in de ochtend, 04:00 uur, de bus naar het vliegveld gepakt zodat ik zeker op tijd was voor mijn vlucht naar Kuching, Borneo. Ik ben al jaren lid van het WNF (Wereld Natuur Fonds) en vanaf jongs af aan toen ik het kinderblad de TamTam aan het lezen was met alle wilde en beschermde plant- & diersoorten op Borneo met regenwouden en jungles wist ik dat ik er ooit heen moest. Nu was het dan zover :)

Binnenlandse vlucht naar het Maleisische gedeelte van Borneo. Bij aankomst in het hostel direct besloten om te voet Kuching te gaan bekijken. Bootje naar de overkant van de rivier genomen om door de natuur naar wat oude forten te lopen en vervolgens weer bootje terug om het centrum te bekijken.

5-1

Bus en taxi genomen naar de Wind & Fairy Caves, samen met een Nederlander die ik heb leren kennen in het hostel (je komt ze echt overal tegen die Nederlanders). Omdat we gelezen hadden dat de Fairy Caves mooier zijn dan de Wind Caves besloten we om ons eerst te laten droppen bij de Wind Caves, op deze manier kon het alleen maar beter worden. Ticket gekocht en we bleken de enige 2 te zijn daar, alle tijd, rust en vrijheid dus. Lampje mee en super donkere grotten in met honderden vleermuizen, grote spinnen, grot schorpioenen zonder angel (die we gelukkig 1 gespot hebben) zwaluwen, grotkrekels en heel veel Guano (vleermuizenpoep) haha. Prachtige grot, maar niet zo verbazingwekkend als de Fairy Caves. Hier stonden we echt sprakeloos rond te kijken. Wederom waren we de enige wat het alleen maar beter maakte. Deze was 10 x zo groot en zeker eens zo mooi. Zeker niet te vergelijken met elkaar. Bij de 1e loop je echt met tunnels van start naar eind waarbij de wind door de grot fluit. En bij de 2e is het een gigantische ruimte met mooie begroeiing vanwaar je door kunt lopen naar wat gangstelsels.

6-1

Wederom erg vroeg in de ochtend een transfer gepakt om door te gaan naar onze volgende bestemming. Martijn (de Nederlander) en ik hebben zo goed als de zelfde plannen waardoor we besloten samen verder te gaan. Dit keer een expres boot die ons van Kuching naar Sibu zal brengen. Ruim 400 km. in zo’n 5 uur, wat sneller en veel mooier is dan de bus rit. Eerste stuk is over de Chinese zee om vervolgens Borneo weer binnen te gaan over de grootste rivier. Tussen de regenwouden door zorgt voor een mooi uitzicht al kun je de veranderingen door de industrie gebieden waar veel van het woud voor gekapt wordt wel waarnemen. Helaas heb ik pas van de boottocht kunnen genieten toen van de zee de rivier op gingen. De kleine boot gaat echt enorm snel en omdat het op zee nogal wat golft, hobbelt dat flink, wat me een goede witte kleur gaf om het maar zo te brengen :)

Ik heb het vaker gehoord en weet dat wij in de ogen van de Aziaten een stuk rijker zijn maar sommige reacties slaan echt nergens op. Sommige taxi chauffeurs of ticket verkopers gooien de prijs belachelijk hoog en als we dan zeggen dat we daarmee niet akkoord gaan en we gewoon de normale prijs willen, worden ze letterlijk boos op ons. Zo hebben we al meerdere keren gehoord dat we niet moeten zeuren omdat we uit Europa komen en het geld toch wel hebben en dat we onze mond moeten houden want wij hebben geld zat etc. etc. Ons geld mag dan misschien wel meer waard zijn maar ik heb er lang voor gespaard en ik wil er zoveel mogelijk mee doen en zien. Dat betekent dus niet dat ik alles in een keer ga uitgeven op een plek. Sommige locals worden echt brutaal, wat erg jammer is.

Sibu zelf is niet zo speciaal. Op de grote havenstad na is er alleen wat interessants te zien buiten de grote stad. Zelfs de bewoners vroegen ons waarom we naar Sibu kwamen haha. Daardoor dus gewoon de dag gebruikt om met z’n tweeën te plannen hoe onze trip door Borneo er uit zal gaan zien.

7-1

In de ochtend na ons ontbijt hebben we direct weer een expres boot (hoge snelheid boot) gepakt van Sibu naar Kapit. Kapit is een plaats wat meer richting het midden van Borneo ligt, midden in de jungle. We hebben voor deze plek gekozen omdat we een nacht en dag willen doorbrengen in een van de traditionale Longhouses. Als je op internet kijkt krijg je denk ik een beter beeld van wat het is maar ik zal proberen het uit te leggen. Een longhouse is een heel lang complex volledig gebouwd van hout. De helft bestaat uit een open ruimte die zich overdekt langs het hele complex uitstrekt. Daarnaast bevinden zich allemaal kleine ruimtes die als daadwerkelijke woningen dienen. Het is dus een soort van rijtjeswoning die een onderdak bied aan soms wel 30 families. Enorm primitief maar geweldig om te zien. Helaas worden ze tegenwoordig allemaal gesloopt om er nieuwe voor in de plaats te zetten. Het idee blijft het zelfde maar dan volledig van beton en luxe waardoor het hele idee in mijn ogen een beetje verdwenen is. Op internet lazen we dat Kapit een van de mooiere longhouses heeft. Je kunt je plek van te voren niet boeken, je moet ter plekke in het dorp iemand aanspreken of je ergens mag verblijven of de familie nodigt je uit. Tegenwoordig kost het wel wat, maar je krijgt hierdoor een kans om een kijkje te nemen in de oude leef- en woonmethodes van de oude stammen.

Toen we na zo’n 4,5 uur aankwamen in Kapit hebben we eerst het oude fort bezocht en toen hebben via een local touroperator een bezoek geregeld bij een longhouse. We hebben hem duidelijk gemaakt dat we wel een traditioneel en primitief longhouse wilden en dus niet zo’n nieuwe wat hij uiteraard begreep. We hadden geluk want in de jungle van Kapit staat tegenwoordig nog maar 1 oud longhouse wat eind 2016 ook gesloopt wordt voor een nieuwe. Ook waren ze erg blij met ons want dat longhouse had al enkele jaren geen toeristen meer gehad waardoor we dus erg welkom waren. Eerst een trip richting de jungle met de auto en bij aankomst werden we ontvangen met zelf gebrouwen rijstwijn. Ze dragen tegenwoordig wel kleding en niet meer van die lendenlapjes maar de oude sfeer hangt er nog steeds. Er waren zelfs nog een paar oude mensen die nog steeds volgens de oude regels leven en alles zelf proberen te voorzien. Zo hebben ze de traditionele verlengde oorlellen en de typerende tattoos van hun stam. De stammen die in de omgeving van Kapit leven, behoren tot de Iban stam. Wat mij erg aansprak is dat ze op meerdere plekken in de longhouse bundels hebben hangen met echt mensenschedels. Vroeger vonden de “headhuntings” plaats waarbij de stammen op elkaar jaagden en iedereen onthoofd werd. De hoofden werden dan in de longhouses opgehangen waarbij er elke ochtend een vuur onder gestookt werd. Dit is de reden waarom de schedels nu zwart gekleurd zijn. Als iedereen verplaatst naar de nieuwe longhouses dan nemen ze de schedels niet meer mee. Erg indrukwekkend en een beetje creepy om gedurende je verblijf tussen de echte mensenschedels door te lopen. Iets wat ons Manon volgens mij uren zou kunnen bezig houden :)

In de avond kregen we nog meer rijstwijn voorgeschoteld en lokale fruitsoorten waaronder de bekende Durian vrucht. Op de deuren van bijna elk hotel, bus, trein en vliegveld staat een bordje met verboden durian. De vrucht stinkt naar rotte schimmelkaas wat erg sterk ruikt. De smaak daarentegen is stukke beter. Je moet er wel van houden maar bijna elke local wijst de durian aan als favoriet. Daarna mochten we aanschuiven bij het avondmaal waarbij de kip bereid werd volgens de traditionele wijze door het te garen in bamboe.

8-1

Na een nacht op een flinterdun matrasje op de houten vloer werden we wakker gemaakt door de locals die ons duidelijk maakte dat we een tijd alleen zullen zijn omdat iedereen gaat werken. (houthakken, jagen, het nieuwe longhouse bouwen, etc.) maar dat we ons thuis moesten voelen. Eten stond al klaar, perfect!

Het plan was om vandaag een kleine trekking door de jungle te maken maar het regende de hele dag. Uiteindelijk dus maar de dobbelstenen erbij en lekker potje Yatzee :) Toen de regen toch nog even ophield ben ik zelf even snel de jungle ingegaan om daar even rond te lopen en te genieten van alle geluiden. Aan het eind van de dag, de bevolking bedankt en weer terug naar de bewoonde wereld. Omdat alles in het dorp redelijk duur is heeft onze tourguide ons gedropt bij een guesthouse waar we voor een euro konden slapen. Het werd ons al snel duidelijk waarom het zo goedkoop was, gewoon een groot gebouw met zalen waar je gewoon op de harde vloer moest slapen, niks geen voorzieningen. Dus lakenzak erbij en de hele nacht rollen en verplaatsen omdat het veel te hard lag. Afzien maar wel geld bespaard. Grootste nadeel was nog dat we midden in de nacht om 03:30 uur wakker werden gemaakt omdat we moesten betalen, en dan raar aangekeken worden wat we er deden, sommige personen zitten echt raar in elkaar en kunnen je er niet welkom laten voelen.

9-1

Na een slechte nacht vroeg vertrokken om de eerste boot te pakken naar Belaga. Deze trip van 5,5 uur was wat ruiger aangezien we stroomopwaarts moesten en flink wat versnellingen moesten over stuiteren. Als je bovenop het dak zit, erg leuk om te beleven. Bij aankomst ging er echter geen transport weg uit het dorpje waardoor we ervoor kozen om een nacht te blijven in Belaga. Ter plekke wat goede tips gekregen van een Australiër.

10-1

Vanaf Belaga kun je alleen maar terug met de boot of verder met een 4x4 transport aangezien de wegen te slecht zijn voor bussen. De eerst mogelijke optie genomen en genoten van de hobbelige rit. Ervoor gekozen om Bintulu over te slaan en direct door te gaan naar Niah om het Niah National Park te bezoeken. Daar met z’n tweeën een chalet gehuurd in het park en dezelfde middag nog de Niah grotten bezocht. (Great cave & Painted cave)

11-1

Omdat ik erg graag naar het hoogste puntje van de jungle wilde wandelen besloot ik om vroeg op te staan en te vertrekken zolang de temperatuur nog enigszins laag lag om door de jungle te lopen. Zo’n 2 uur later en na een pittige steile en soms wat linke hike omhoog kwam ik aan op een punt op ca. 295 meter hoogte vanwaar je een groot deel van de jungle kon overzien. Lekker in m’n eentje genoten van de stilte en het uitzicht. Inmiddels zeiknat gezweet waardoor ik m’n shirt en broek even de kans gaf om te drogen voordat ik de weg naar beneden inzette. Na een douche, uitgecheckt en de bus genomen naar Miri. (op Kuching na de grootste stad van Serawak)

12-1

Een wandeling naar locale park gemaakt wat bij aankomst zeker niet de moeite waard was waardoor ik direct omdraaide en besloot om naar het strand te lopen om daar via de zee naar de “Seahorse Lighthouse” te lopen. Een vuurtoren in de vorm van een zeepaardje. Daar 2 lekkere uren gezeten om de zonsondergang te kunnen bekijken. Wat kunnen momenten waarbij je helemaal in je eentje bent toch heerlijk zijn soms.

13-1

Omdat ik graag naar Mulu wilde en Martijn naar Kota Kinabalu kozen we vandaag om onze eigen weg te nemen. Taxi naar het vliegveld genomen om vanuit daar in een half uurtje naar Mulu te vliegen. Je hebt 2 opties om daar te komen, of vliegen of een boot trip die de hele dag duurt en waarbij je ca. 5 keer moet overstappen en een deel moet hiken. Zeker de moeite waard om te vliegen dus, helemaal omdat het zowat dezelfde prijs is. In Australië heb ik van het noorden naar het midden ook gevlogen met een klein vliegtuig maar nu zaten we maar met 8 personen erin wat het gevoel van een privé rit gaf. Eenmaal geland op een klein vliegveld midden in de jungle van het Mulu National Park, direct doorgelopen naar mijn guesthouse. Na mezelf te settelen doorgelopen naar de headquarters van het park om te bekijken wat ze allemaal aanbieden en direct wat tours vastgelegd. Om 14:00 uur gelijk een “Canopy Walk” gedaan waarbij je begint met een korte hike die je naar de start van de 30 meter hoge brug brengt. Vanaf daar kun je de brug volgen die je op leuke hoogte ca. 500 meter door de jungle neemt. Vanaf de hangbrug kun je als je geluk hebt leuke dieren spotten. Wat aapjes, kruising tussen een muis en eekhoorn, gigantisch gekleurde vlinders, vogels en een hoop insecten gezien om via een andere toren weer terug naar beneden te lopen. In de avond mezelf direct ook maar aangesloten bij een “Night Walk”. Hierbij ga je met (eigen lichtjes, gelukkig heb ik een erg goede bij me) en een gids in het donker de jungle in, in de hoop van alles tegen te komen. Ik weet niet hoe de gids het doet maar in secondes kan hij overal dingen aanwijzen die we anders nooit gezien hadden. Van gecamoufleerde hagedissen en gigantische wandelende takken tot de vreemdste spinnen en krekels. Geweldig wat voor geluiden je hoort wanneer het donker word. We hebben zelfs een schorpioen en 2 slangen gezien. Een “Snale Eating Snake” en een hele giftige “Mangrove Cateye Snake”, prachtig om te zien. De grootste en bizarste insecten komen voorbij. De tour was het meer dan waard.

14-1

Ze hebben hier een regel dat er overdag geen stroom gebruikt word dus in de kamers is het overdag super warm. Alleen gedurende nacht werkt de stroom om apparaten op te laden en de kamers af te koelen met ventilators zodat je kunt slapen, ook word je levend opgegeten door de vele musquitos. Het is hier niet alleen enorm warm, maar ook ontzettend vochtig waardoor je zelfs in de schaduw jezelf helemaal kapot zweet. Iets waar je niet makkelijk aan kunt wennen.

In de middag de tour naar de “Deer & Lang Cave” gedaan. De Lang Cave is een grotpassage met de meest prachtige stalagmieten/stalactieten en de geweldige variant die tegen de zwaartekracht in, alle kanten op groeit. Langs het pad hebben ze meerdere delen verlicht waardoor je perfect zich hebt op de mooie grot. Vanuit daar liepen we door naar de “Deer Cave” wat de grootste grotpassage van de wereld is. In Vietnam is er ook een ontdekt die claimen de grootste te zijn maar het is moeilijk te zeggen blijkbaar, scheelt maar enkele meters. Van de grot in het Mulu National Park is de ingang in ieder geval zo’n 120 meter hoog en breed genoeg waardoor er theoretisch een Boeing 747 doorheen zou kunnen vliegen en landen. Immens dus! In de grot zitten ca. 2,5 miljoen vleermuizen wat dus voor een hoop guano (vleermuizen poep) zorgt en dat ruik je! :) Toen we het mooiste deel van de grot bekeken hadden liepen we weer terug naar buiten om naar de “Bat Exodus” te gaan kijken. In de grot zitten ca. 2,5 miljoen vleermuizen die rond 18:00 uur allemaal naar buiten vliegen om in de jungle insecten gaan vangen. Prachtig om te zien, ze komen in groepen van duizenden naar buiten gevlogen als een lange slinger. En omdat het er zo veel zijn, klinkt het als een zwerm die over komt vliegen.

15-1

Vandaag had ik eigenlijk een adventure cave tocht geboekt waarbij je al klauterend/klimmend/glijdend en zwemmend door een ondergrondse rivierpassage de grot gaat verkennen. Een tocht waar minimaal 3 mensen zich voor moeten inschrijven. We waren precies met 3 maar toen ik vanochtend kwam opdagen kreeg ik te horen dat de andere 2 de avond ervoor hadden afgemeld, dus het ging helaas niet meer door, of ik moest voor 3 man betalen. Ontzettend jammer want ik keek er erg naar uit. Toen maar snel een normale tocht geboekt voor de dag erna die ook naar de zelfde grot gaat met de ondergrondse rivierpassage maar daarbij krijgen we gewoon een kleine tour door het begin van de grot, jammer maar wilde de grootste ondergrondse rivierpassage van de wereld toch wel zien. Daarna zelf de jungle ingewandeld om een route te volgen naar een waterval waar je lekker in het koele water kunt zwemmen.

16-1

Als vervanging vandaag dus Clearwater Cave & Cave of the Winds gedaan. In de ochtend werden we met een traditionele longboat naar een oud dorpje gebracht waar we rond konden kijken op een lokale markt met allemaal handgemaakte dingen. Hierna direct doorgevaren naar de grotpassages waar we de rondleiding kregen. Wederom met behulp van lichten in de grotten werden we verwend met prachtige beelden. Zeker het mooiste grotstelsel wat ik tot nu toe gezien heb. Na de tour weer terug naar buiten waar we in aan het einde van de ondergrondse rivier lekker mochten zwemmen. Heerlijk verfrissend.